Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, An toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ) có ý nghĩa hơn bao giờ hết bởi nó tác động trực tiếp đến năng suất, chất lượng, hiệu quả, giá trị của từng sản phẩm. Hàng loạt các văn bản quy phạm pháp luật như luật, nghị định, thông tư về ATVSLĐ đã được ban hành nhằm cải thiện điều kiện làm việc, ngăn ngừa hạn chế tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp, bảo đảm an toàn tính mạng, sức khỏe cho người lao động và tài sản của doanh nghiệp. Có thể nói ATVSLĐ hiện nay là một phần quan trọng không thể tách rời trong chiến lược phát triển kinh tế- xã hội của các ngành, lĩnh vực nói chung và của ngành công thương nói riêng.

Năm 2015, lần đầu tiên Luật ATVSLĐ được Quốc hội thông qua và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2016. Quyền lợi, nghĩa vụ của người lao động, người sử dụng lao động và quản lý Nhà nước liên quan đến công tác an toàn, vệ sinh lao động tại Luật An toàn vệ sinh lao động 2015 đã kế thừa và được phát triển với nhiều nội dung mới so với những quy định tại các Nghị định của Chính phủ, Bộ Luật Lao động, Luật Bảo hiểm xã hội ban hành trước đây. Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi xin được tập trung giới thiệu một số quy định mới về công tác quản lý an toàn vệ sinh lao động ngành Công Thương:

1. Quy định về quản lý các máy, thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động

- Danh mục máy, thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động được quy định chi tiết tại Khoản 2 Điều 28 và Khoản 1 Điều 33 Luật ATVSLĐ 2015 với sự tham gia về mặt quản lý nhà nước của các Bộ như Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Bộ Quốc phòng, Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội…

- Quy định cụ thể ngành công thương tại Thông tư số 09/2017/TT-BCT có hiệu lực thi hành từ ngày 31/8/2017 gồm 08 đối tượng kiểm định là máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động được phân vào các nhóm A, B, C, D, E, G, H, I như : nồi hơi nhà máy điện; nồi hơi công nghiệp, bình chịu áp lực, hệ thống đường ống dẫn hơi; hệ thống điều chế, nạp, cấp, bình, bồn bể chứa sản phẩm LPG, đường ống vận chuyển, phân phối; chai chứa LPG;…Tùy theo phân loại từng nhóm sẽ có các yêu cầu về thiết bị, dụng cụ phục vụ kiểm định, tài liệu kỹ thuật, tiêu chuẩn người phụ trách kỹ thuật hoạt động nhóm kiểm định, tiêu chuẩn kiểm định viên khác nhau.

- Ngày 26/7/2017, Bộ Công Thương ban hành Thông tư số 10/2017/TT-BCT kèm 18 quy trình kiểm định kỹ thuật an toàn lao động đối với máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Công Thương, có hiệu lực thi hành từ ngày 15/9/2017. Thông tư số 10 áp dụng đối với các tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động kiểm định, quản lý, sở hữu và sử dụng máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Công Thương. Máy, thiết bị, vật tư có có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Công Thương đã được kiểm định trước ngày thông tư này có hiệu lực tiếp tục có hiệu lực đến hết thời hạn ghi trên giấy chứng nhận kết quả kiểm định. Đến thời hạn tiếp theo, phải do tổ chức kiểm định đã được Bộ Công Thương cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kiểm định thực hiện.

2. Quy định về quản lý, đánh giá rủi ro, kiểm soát các yếu tố nguy hiểm, có hại

- Về mặt tổng quan, công tác quản lý, đánh giá rủi ro, kiểm soát các yếu tố nguy hiểm, có hại được quy định tại Điều 18 và Điều 19 Luật ATVSLĐ và một số điều tại Nghị định số 39/2016/NĐ-CP ngày 15/5/2016 quy định chi tiết thi hành một số điều của luật ATVSLĐ. Theo đó, Người sử dụng lao động phải tổ chức đánh giá, kiểm soát yếu tố nguy hiểm, có hại tại nơi làm việc, đề ra biện pháp kỹ thuật ATVSLĐ, chăm sóc sức khỏe người lao động; khử độc, khử trùng tại nơi làm việc đồng thời phải có phương án xử lý sự cố kỹ thuật gây mất ATVSLĐ nghiêm trọng, ứng cứu khẩn cấp và tổ chức định kỳ diễn tập.

- Nội dung phương án xử lý sự cố kỹ thuật gây mất ATVSLĐ nghiêm trọng, việc phê duyệt, diễn tập định kỳ và công tác khai báo được hướng dẫn chi tiết tại Điều 8 Nghị định số 39/2016/NĐ-CP.

- Đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh hoạt động trong các ngành nghề (thuộc ngành Công thương) có nguy cơ cao về tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp như: khai khoáng, sản xuất than cốc, sản xuất sản phẩm dầu mỏ tinh chế; sản xuất hóa chất, sản xuất sản phẩm từ cao su và plastic; sản xuất kim loại và các sản phẩm từ kim loại; sản xuất sản phẩm từ khoáng phi kim; đóng và sửa chữa tàu biển; sản xuất, truyền tải phân phối điện; sản xuất sản phẩm dệt, may, da, giày, tái chế phế liệu…, người sử dụng lao động áp dụng bắt buộc việc đánh giá rủi ro về an toàn, vệ sinh lao động và đưa vào trong nội quy, quy trình làm việc. Các thời điểm thực hiện việc đánh giá nguy cơ rủi ro về an toàn, vệ sinh lao động thực hiện theo quy định tại Khoản 2 Điều 3 của Thông tư 07/2016/TT-BLĐTBXH ngày 15/5/2016 của Bộ Lao động -  Thương binh và Xã hội.

Công tác ATVSLĐ là một nội dung quan trọng trong lao động sản xuất và trong mọi hoạt động phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác ATVSLĐ đòi hỏi lãnh đạo các đơn vị, doanh nghiệp phải đề cao trách nhiệm, phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, cá nhân, tạo sự chuyển biến vững chắc về nhận thức và hành động, bảo đảm an toàn, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả lao động sản xuất, xây dựng đơn vị, doanh nghiệp vững mạnh toàn diện .■

Nguyễn Thị Quỳnh Liên
CV. phòng Kỹ thuật an toàn - Môi trường Sở Công Thương Khánh Hòa